خلل و فرج سنگ چیست؟
خلل و فرج سنگ چیست؟
بررسی اینکه خلل و فرج سنگ چیست؟ یکی از مباحث تخصصی است که در حوزه مهندسی، نصب و اجرا به آن توجه می‌شود. سنگ‌هایی که دارای تخلخل هستند در برابر سنگ‌هایی که بافت متراکمی دارند، مزایا و محدودیت هایی دارند.
ما در این مطلب به بررسی تاثیر خلل و فرج بر خواص فیزیکی و مکانیکی سنگ، نحوه افزایش و کاهش منافذ سنگ خواهیم پرداخت.
به حفره یا منافذ سطحی و درون بافت سنگ، خلل و فرج سنگ گفته می‌شود. حفره‌ها شامل فضاهایی بسته یا متصل به هم و شبکه‌ای می باشند. گاهی منافذ با آب و گاهی با هوا یا سایر مواد طبیعی پر می‌شوند.
خلل و فرج سنگ از نظر اندازه هم با یکدیگر متفاوت بوده، در برخی موارد با چشم غیر مسلح قابل مشاهده است و در برخی موارد هم باید در زیر میکروسکوپ بررسی شود. خلل و فرج سنگ می‌تواند روی ویژگی‌ها و کاربردهای سنگ تاثیر مستقیمی داشته باشد.
عوامل موثر بر ایجاد خلل و فرج در سنگ
میزان خلل و فرج یک سنگ های طبیعی متفاوت است زیرا به شرایط فیزیکی، نحوه تشکیل، جنس و ترکیبات شیمیایی سنگ بستگی دارد. انواع سنگ های رسوبی خلل و فرج بیشتری دارند زیرا نوع و سرعت رسوب گذاری انواع آن با یکدیگر متفاوت است.
سنگ‌هایی که در پوسته زمین تشکیل می‌شوند، بسته به حرارت و فشاری که تحمل می‌کنند، دارای بافت یکدست‌تری بوده و از خلل و فرج کمتری برخوردار هستند.
خلل و فرج سنگ مرمر
هرچه سنگ خلل و فرج و تخلخل کمتری داشته باشد، کیفیت بالاتری دارد. به همین دلیل حفره‌ها و منافذ در سنگ‌های رسوبی بیشتر از سنگ آذرین و سنگ دگرگونی است. طول عمر سنگ نیز بر خلل و فرج سنگ تاثیرگذار است. یعنی سنگ با طول عمر بالاتر بیشتر در معرض عوامل محیطی قرار گرفته است، به همین دلیل بیشتر دچار فرسایش شده و منافذ سطحی بیشتری در آن مشاهده می‌شود.
خلل و فرج سنگ بر خواص فیزیکی و مکانیکی آن تاثیر می‌گذارد. سنگ‌های متخلخل سبک‌تر، عایق حرارت و صوت هستند و نصب آسان‌تری دارند اما در برابر فشار، ضربه و سایش مقاومت کمتری دارند.
برای اطلاع از قیمت سنگ مرمر و انواع سنگ های ساختمانی دیگر با شماره 03137779443 تماس بگیرید.
تاثیر خلل و فرج بر خواص فیزیکی و مکانیکی سنگ
به طور مشخص، خلل و فرج روی خواص فیزیکی و مکانیکی سنگ تاثیر دارد و مهم ترین عوامل تاثیرگذار بر روی خلل و فرج سنگ به صورت زیر است:
- نفوذ پذیری سنگ ساختمان
- چگالی سنگ ساختمان
- میزان عایق بودن سنگ
- فرآوری سنگ ساختمان
- مقاومت فشاری و ضربه
- نصب سنگ ساختمان
در ادامه هر کدام از موارد فوق را بررسی خواهیم کرد.
نفوذ پذیری سنگ ساختمانی
یکی از مهم‌ترین عاملی که در سنگ‌های ساختمانی بررسی می‌شود، میزان نفوذ پذیری سنگ در برابر رطوبت و آب است. زمانی که سنک مقاومت بالایی در برابر نفوذ رطوبت نداشته باشد نمی توان از آن در نمای بیرونی ساختمان، کفپوش اماکن تجاری، آشپزخانه و سرویس‌های بهداشتی استفاده کرد. این سنگ‌ها برای مقاوم سازی نیاز به هزینه بیشتری دارند.
چگالی سنگ
انواع سنگ‌های ساختمانی که خلل و فرج بیشتری دارند، چگالی پایین تری دارند. به همین دلیل سنگ‌های سبک تری هستند. وجود خلل و فرج در سنگ و وزن سبک آن باعث می‌شود نصب سنگ و حمل و نقل آن آسان تر شود و هزینه حمل و نقل کاهش یابد.
سنگ‌های ساختمانی که چگالی بالا دارند، وزن کلی ساختمان را افزایش داده و استفاده گسترده از آن‌ها، توسط مهندسان و طراحان پیشنهاد نمی‌شود.
تمیز کردن خلل و فرج سنگ
هرچه سنگ خلل و فرج کمتری داشته باشد تمیز کردن آن راحتتر است. سنگ‌هایی که چگالی پایینی دارند، به طور گسترده در نما و طراحی داخلی ساختمان استفاده می‌شوند.
میزان عایق بودن سنگ
سنگ‌هایی که میزان خلل و فرج بیشتری داشته باشند، در برابر حرارت مقاومت بیشتری را از خود نشان می‌دهند. به همین دلیل از نظر عایق حرارت، گزینه بهتری هستند.البته میزان عایق بودن یک سنگ ساختمانی به طور مستقیم با ضخامت آن هم تاثیر مستقیمی دارد.
فرآوری سنگ ساختمان
سنگ های ساختمانی که خلل و فرج بیشتری دارند باید مقاوم سازی و فرآوری سنگ بهتر انجام شود.
این نوع سنگ‌ها با استفاده از رزین اپوکسی مقاوم سازی شده و منافذ سطحی آن پوشانده می‌شود. هر چه میزان این تخلخل بیشتر باشد، مواد بیشتری برای آن مصرف می شود. به همین دلیل سنگ‌های دارای تخلخل را باید از کارخانه معتبر تهیه کنید. شما می توانید انواع سنگ ساختمانی را از سایت قیمت سنگ تهیه کنید.
مقاومت در برابر فشار و ضربه
سنگ‌های دارای خلل و فرج بیشتر، در برابر تحمل وزن، مقاومت کمتری دارند. این ویژگی باعث می‌شود که سنگ مقاومت فشاری کمتری داشته باشد. همچنین سنگ‌های متخلخل در برابر ضربه مقاوم نیستند و سریع‌تر دچار شکستگی می‌شوند.
نصب سنگ ساختمان
سنگ‌های ساختمانی دارای خلل و فرج بالا، چسبندگی بیشتری به ملات دارند. این سنگ‌ها سریع‌تر می‌چسبند. سنگ‌های دارای منافذ بیشتر، در برابر عوامل مانند نشست زمین، زلزله و رطوبت مقاومت بیشتری نشان می‌دهند.
مزایا خلل و فرج در سنگ‌ها
مزایای خلل و فرج سنگ به صورت زیر است:
- عایق حرارت
- عایق صوتی
- قیمت مقرون به صرفه
- کاهش وزن کلی سازه
- امکان نصب آسان‌تر
- امکان برش و تولید آسان‌تر
- ایمنی در برابر زمین لرزه
معایب خلل و فرج در سنگ‌ها
معایب خلل و فرج در سنگ عبارتند از:
- مقاومت سایشی کمتر
- مقاومت فشاری پایین‌تر
- جذب رطوبت بیشتر
- نیازمند به فرآوری باکیفیت
- مقاومت پایین در برابر ضربه
روش‌های کاهش یا افزایش خلل و فرج سنگ‌ها
روش‌های کاهش یا افزایش خلل و فرج سنگ‌ها را به دو دسته تقسیم می‌کنیم:
روش‌های کاهش خلل و فرج
یکی از روش‌های کاهش خلل و فرج سنگ استفاده از رزین اپوکسی است. در این شیوه تمام منافذ سنگ که با هوا در تماس هستند، با اپوکسی سنگ پوشانده می‌شوند.
روش‌های افزایش خلل و فرج
افزایش خلل و فرج سنگ با هدف افزایش اصطکاک، کاهش لغزندگی، افزایش چسبندگی به ملات و حتی زیبایی انجام شود. در این زمینه می‌توان فراوری‌هایی مانند بوش همر، فلیم و کات بروکن را نام برد. افزایش اصطکاک سنگ‌های کفپوش مناطق سردسیر، لازم و ضروری است.
جمع بندی
خلل و فرج سنگ چیست؟ تاثیر خلل و فرج بر خواص فیزیکی و مکانیکی سنگ ساختمان تاثیر مستقیمی دارند. سنگ‌های متخلخل و دارای خلل و فرج عایق حرارت و عایق صوتی بهتری بوده و باعث کاهش وزن کلی ساختمان می‌شوند. برای افزایش تخلخل سنگ روش‌هایی مانند بوش همر و کات استفاده می‌شود.
